Różaniec jest jedną z najpopularniejszych i najpiękniejszych modlitw wiernych Kościoła Katolickiego.
Modlitwę tę upowszechnił św. Dominik, który uważany jest za Ojca Różańca Świętego. Ostateczny kształt modlitwy różańcowej ustalił się w XV wieku dzięki dominikaninowi błogosławionemu Hanusowi a la Roche.
Modlitwa różańcowa bardzo szybko zyskała aprobatę Kościoła. Sami papieże zachęcali wiernych do jej odmawiania.
Do rozpropagowania Różańca przyczyniła się też sama Maryja. W swoich objawieniach m.in. w Lourdes, w Fatimie czy w polskim Gietrzwałdzie wzywa do modlitwy różańcowej.
Stowarzyszenie Żywego Różańca założyła Paulina Maria Jaricot w 1826 roku, we Francji w Lyonie. Pragnęła przez nie „dokonać zjednoczenia serc, aby przez zasługi Jezusa i Maryi wyprosić nawrócenie grzeszników, wywyższenie Kościoła, utrzymanie wiary w krajach katolickich i rozszerzenie wiary na cały świat”. Chciała modlić się za tych, którzy się nie modlą, i kochać Maryję za tych, którzy Jej nie znają i nie kochają.
Żywy Różaniec w Polsce nazywamy kółkami różańcowymi. Pierwsze Koła Żywego Różańca powstały już w XIX wieku. Założył je ksiądz Brandowski, który znacznie przyczynił się w tamtych czasach do rozszerzania kultu maryjnego w Borku. W 1860 r. ks. Brandowski założył koło żywego różańca panien, a dwa lata później matek. Kolejne koło – młodzieńców i ojców powstało w 1898 roku.
Koła żywego różańca istnieją w 90 proc. polskich parafii. Pierwszy człon nazwy wskazuje na wymiar rodzinny tego ruchu. Jego członkowie znają się, odwiedzają, pomagają sobie wzajemnie. Ze wspólnej modlitwy rodzi się chrześcijańska odpowiedzialność za bliźniego. Miłość bliźniego to najlepszy sprawdzian wartości modlitwy.
Członkowie tego ruchu po wpisaniu do Księgi Żywego Różańca są zobowiązani do:
codziennego, wiernego odmawiania i rozważania wyznaczonej tajemnicy różańcowej; udziału w comiesięcznym nabożeństwie połączonym ze zmianą tajemnic; jeśli to możliwe, uczestniczenia w październikowych nabożeństwach różańcowych; szerzenie czci Matki Najświętszej przez przykład własnego życia; odważnego stawania w obronie wiary i Kościoła. W przypadku śmierci kogoś z członków Żywego Różańca zalecany jest udział w jego pogrzebie i pamięć o nim w modlitwie.
Członkowie Żywego Różańca mogą uzyskać odpust zupełny osiem razy w roku:
w dniu przyjęcia do Żywego Różańca; Narodzenia Pana Jezusa; Zmartwychwstania Pańskiego; Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie; Wniebowzięcia Matki Bożej; Królowej Różańca Świętego; Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny oraz Ofiarowania Pańskiego.
Odpusty można uzyskać pod zwykłymi warunkami: spowiedź i Komunia Święta, modlitwa według intencji Ojca Świętego i odnowienie postanowienia wiernego zachowania statutu Stowarzyszenia Żywego Różańca.
Utarło się przekonanie, że członkami kółek różańcowych są zwykle osoby starsze. Rzeczywiście, jest to prawda, chociaż niepełna – w wielu parafiach istnieją róże dziecięce czy młodzieżowe. Kościół bardzo ceni sobie ludzi w podeszłym wieku, tych, którzy mając za sobą długie lata doświadczeń, doszli do umiłowania najbardziej podstawowych wartości życia, jakimi są służba Bogu i Kościołowi w radosnej miłości.
Opiekunem Kół Żywego Różańca jest ks. Robert Walantyk.